ارزیابی ریسک ناشی از انفجار در معادن روباز با روش ماتریس اندرکنش-اندیس آسیب پذیری

عملیات انفجار یکی از مخاطره آمیزترین عملیات در معادن روباز است که مستقیماً بر هزینه های تولید، بارگیری، باربری، و حتی سنگ شکنی تاثیرگذار است. برنامه ریزی انفجار ترکیبی از جنبه های ایمنی، بهینه سازی هزینه ها و کنترل اثرات محیطی است. قبل از اجرای هر پروژه شناخت مخاطرات پیش رو و تخمین سطح ریسک آن ها می تواند تا حد زیادی از ایجاد خسارت و عوارض نامطلوب، تحمیل هزینه های جانی و مالی و حتی توقف عملیات جلوگیری کند. هدف از اجرای این تحقیق شناخت مخاطرات اصلی پیش رو در عملیات آتشکاری در معادن روباز و ارزیابی سطوح ریسک به روش ماتریس اندرکنش- اندیس آسیب پذیری بوده است. مهمترین ریسک های تشخیص داده شده در یک عملیات انفجاری در معادن روباز عبارتند از: عقب زدگی، خردایش سنگ، لرزش زمین، لرزش هوا و پرتاب سنگ. در این تحقیق هر یک از پنج مورد ریسک شناخته شده، به صورت جداگانه و با بهره گیری از مفهوم سیستم مهندسی سنگ مورد بررسی قرار گرفته اند. کد گذاری ماتریس ها و بازه بندی پیشنهادی بنابر نظر متخصصین خبره صورت گرفته است. برای اعتبارسنجی مدل از داده های انفجاری برداشت شده از معدن روباز مس سونگون استفاده شده است و اندیس آسیب پذیری برای هر یک از پنج مورد مخاطره تشخیص داده شده در این معدن تعیین شده است. در نهایت پیش بینی بر اساس مدل، برای عقب زدگی، خردایش سنگ و پرتاب سنگ انجام شده است. نتایج حاصل از این تحقیق قابلیت کاربرد مفاهیم پایه ای سیستم مهندسی سنگ را در زمینه های غیر مکانیک سنگی به خوبی نشان می دهد. همچنین به دلیل انعطاف پذیری بالای روش، استفاده از روش ماتریس اندرکنش در زمینه انفجار، امکان دستیابی به نتایج بهینه را در انفجار بر اساس اصول تئوری- تجربی فراهم آورد. در نهایت، پیش بینی لرزش زمین و لرزش هوا با استفاده از فاصله مقیاس شده انجام شده است و این دو مخاطره طبق استانداردهای موجود مورد بررسی قرار گرفته اند.